Vincent van Gogh

  Vincent Willem van Gogh
       urodził się 30 marca 1853,   zmarł  29 lipca 1890.

Był holenderskim malarzem postimpresjonistycznym, którego twórczość dzięki żywej kolorystyce i emocjonalnemu oddziaływaniu wywarła dalekosiężny wpływ na sztukę XX w.

Artysta w ciągu swego życia cierpiał na napady lękowe i narastające ataki spowodowane zaburzeniami psychicznymi.

Zmarł w wieku 37 lat jako twórca nieznany szerszemu ogółowi, w wyniku postrzału z broni palnej – najprawdopodobniej samobójczego.

Mało doceniany za życia, van Gogh zyskał sławę po śmierci. Dziś jest powszechnie uważany za jednego z największych malarzy w historii, artystę, którego twórczość stanowi istotne źródło sztuki współczesnej.

Van Gogh zaczął malować na kilka lat przed ukończeniem 30 roku życia, a swe najbardziej znane dzieła stworzył w ciągu 2 ostatnich lat.

Jest autorem ponad 2000 dzieł, w tym: 870 obrazów, 150 akwarel i ponad 1000 rysunków i 133 szkiców listowych. Dziś jego liczne autoportrety, pejzaże, portrety i słoneczniki należą do najbardziej rozpoznawalnych i najdroższych dzieł sztuki na świecie.

Lata wczesnej młodości van Gogh spędził pracując w firmie handlującej dziełami sztuki .

Jego wczesnym pragnieniem zawodowym było zostanie pastorem. Od 1879 pracował jako misjonarz w górniczym zagłębiu w Belgii. 
W tym czasie rozpoczął sporządzanie szkiców ludzi z lokalnej społeczności.

Jedzący kartofle

W 1885 namalował swe pierwsze wielkie dzieło -  Jedzący kartofle

Jego paleta w tamtym czasie składała się przeważnie z mrocznych, ziemistych odcieni i nie wykazywała ani odrobiny żywej kolorystyki, która charakteryzowała jego późniejsze prace.
Przed namalowaniem obrazu van Gogh wykonał dużą ilość szkiców głów, wnętrz, detali dotyczących rąk czy czajnika na kawę. Kiedy ukończył pracę, podpisał ją swym imieniem: Vincent. 
Obraz ukazuje pięć osób jedzących kartofle (zgodnie z tytułem), siedzących wokół prostego, drewnianego stołu. Młodsza kobieta ma przed sobą naczynie pełne ziemniaków, które – z wyrazem zapytania na twarzy – rozdziela pomiędzy zgromadzonych. Starsza z kobiet nalewa kawę zbożową do kubków. Wnętrze oświetla mdłym blaskiem lampa naftowa ukazując w całej rozciągłości ubóstwo scenerii, ale też i dodając jej podniosłej atmosfery. 
W sierpniu tego samego roku dzieło to zostało wystawione po raz pierwszy – w oknie marszanda Leursa, w Hadze.
 Van Gogh został oskarżony o uwiedzenie siłą jednej z młodych wiejskich modelek, która we wrześniu zaszła w ciążę.
W rezultacie katolicki ksiądz z wioski zabronił parafiankom pozowania artyście.

Po dwóch latach, już z Paryża, van Gogh napisał do siostry Willeminy:
Kiedy myślę o mojej własnej pracy, to przede wszystkim obraz wieśniaków jedzących kartofle, który namalowałem w Nuenen, jest najlepszym, jaki namalowałem.

Na przełomie lat 1884–1885 van Gogh sporządził ponad 40 szkiców głów wieśniaków. Wybierał do pozowania tych, których wygląd uważał za zgodny z jego wyobrażeniami dotyczącymi chłopów: ludzi o grubych, płaskich twarzach, niskich czołach i grubych wargach, wyolbrzymiając nawet te cechy przy malowaniu.

Głowa wieśniaczki w białym czepcu, 1885

Głowa wieśniaka z fajką, 1885,

Martwa natura z żółtym słomkowym kapeluszem, 1885,

W ciągu 1885 van Gogh namalował szereg obrazów przedstawiających martwe natury. 

Podczas swego dwuletniego pobytu w Nuenen van Gogh wykonał liczne rysunki i akwarele oraz około 200 obrazów olejnych. Jego paleta jednakże składała się z mrocznych, ziemistych tonacji, szczególnie ciemnego brązu i nie wykazywała żadnych oznak przejścia do żywszej kolorystyki, która wyróżnia jego późniejsze, najlepiej znane prace.

Martwa natura z koszem kartofli, 1885,

Zły stan zdrowia oraz problemy psychiczne powodowały, że van Gogh zaczynał obawiać się, iż umrze przedwcześnie, nie osiągnąwszy sukcesu artystycznego. Pod wpływem tych myśli namalował niewielkie płótno, Czaszka z palącym się papierosem, dziwnie surrealistyczne dzieło, zupełnie niepodobne do innych jego prac.

Czaszka z palącym się papierosem (1885/1886)

W marcu 1886 van Gogh przeniósł się do Paryża i odkrył francuskich impresjonistów. 

Później wyjechał na południe Francji i poddał się czarowi silnego światła słonecznego, które tam znalazł. Jego prace stały się jaśniejsze kolorystycznie, a on sam wypracował swój jedyny i bardzo rozpoznawalny styl, który w pełni rozwinął się podczas jego pobytu w Arles w 1888.

Pokój van Gogha w Arles I (1888), Muzeum Vincenta van Gogha

Taras kawiarni w nocy (1888), Kröller-Müller Museum

Most Langlois w Arles z piorącymi kobietami (1888

 Nocna kawiarnia 1888

Les Alyscamps - Opadające jesienne liście 1888

Gwiaździsta noc nad Rodanem 1888

Łóżko w pokoju van Gogha w szpitalu 

W 1889 r. van Gogh podjął leczenie w szpitalu psychiatrycznym. Szpital znajdował się w starych budynkach klasztornych , otoczony był polami pszenicznymi, winnicami i plantacjami oliwnymi.
Okolice szpitala malarz uwiecznił na obrazach.

Zielone pole pszenicy z cyprysem 1889

Pole pszenicy z cyprysami 1889

Gwiaździsta noc 1889

Gaj oliwny III 1889

 Istnieje tendencja do romantyzowania złego stanu zdrowia van Gogha. W powyższych obrazach widać  niepokój . To co interpretujemy jako  niepowtarzalny styl artysty, może być odbiciem  napięcia , chaosu myślowego, będących elementem jego choroby.

Vincent van Gogh inspirował się także modną wówczas sztuką japońską

Kurtyzana (1887), Portret dalekowschodniej kurtyzany, z ozdobą we włosach, w kolorowym okryciu, umieszczonej na tle moczarów i trzcin

Kwitnąca śliwa (1887), Portret kwitnącego drzewa z hieroglifami, umieszczonymi zarówno na drzewie jak i na obu pionowych krawędziach obrazu

Most w deszczu (1887), Widok mostu, obwiedzionego dookoła hieroglifami

Włoszka (1887), Portret kobiety, namalowany, grubymi, zielonymi i czerwonymi, krzyżującymi się kreskami, na żółtym tle, stanowi syntezę zarówno osiągnięć sztuki japońskiej jak i założeń neoimpresjonizmu

Ważną grupą obrazów, które wyszły wówczas spod ręki artysty, były kopie jego ulubionych mistrzów: Milleta, Doré, Delacroix i Rembrandta[162].

Pieta (wg Delacroix) 1889

Półpostać Anioła ( wg. Rembrandta)1889

Van Gogh malował martwe natury z takimi kwiatami jak irysy, słoneczniki, bzy, róże, oleandry .
 Obrazy tej serii powstały w rzadkim w życiu van Gogha okresie optymizmu.

Artysta malował też swoje autoportrety.

Różnią się między sobą, jeśli chodzi o intensywność czy kolor; na jednych van Gogh jest z brodą, na innych ogolony; na niektórych zabandażowany (w związku z obcięciem sobie lewego ucha po sprzeczce z Gauguinem).
Tzw. Autoportret bez brody, namalowany pod koniec września 1889, należy do najdroższych obrazów wszech czasów; w 1998 został sprzedany prywatnemu kolekcjonerowi w Nowym Jorku za sumę 71.5 miliona dolarów.

Autoportret w ciemnym pilśniowym kapeluszu(1886)

Autoportret przed sztalugą

Autoportret bez brody

Autoportret z zabandażowanym uchem i fajką

27 lipca  van Gogh postrzelil się w brzuch. Lekarze stwierdzili, że rana nie jest zbyt groźna i nie ma potrzeby hospitalizacji. Wieczorem stan Vincenta pogorszył się. Do rany wdała się infekcja. 29 lipca we wtorek, o godz. 1.30 w nocy Vincent van Gogh zmarł
Według biografów Stevena Naifeha i Gregory'ego Smitha van Gogh mógł zostać postrzelony przez osobę trzecią, zaś wersję o przypadkowym postrzeleniu się ogłosił po to, by chronić prawdziwego sprawcę postrzału. Miał nim być szesnastoletni Rene Secretan – jeden z dwóch znanych artyście chłopców, z którymi spędzał czas, m.in. pijąc alkohol. Autorzy opublikowanej w 2011 biografii stwierdzili, że postrzał mógł być wynikiem niefortunnej zabawy lub awarii broni. Na niekorzyść hipotezy o samobójstwie świadczyć miał również kąt wlotu pocisku.

Grób braci van Gogh

Przez całe lata toczyła się debata nt. źródeł choroby van Gogha i jej wpływu na jego twórczość. Ponad 150 psychiatrów usiłowało określić przyczyny choroby, stawiając ok. 30 różnych diagnoz. Wymieniały one: schizofrenię, zaburzenia afektywne dwubiegunowe, syfilis, zatrucie wywołane połkniętymi farbami, padaczkę skroniową i rodzaj porfirii. Każda z tych chorób mogła być odpowiedzialna za zły stan zdrowia artysty, a jej rozwój był spotęgowany przez złe odżywianie się, przepracowanie, bezsenność i spożywanie alkoholu, zwłaszcza absyntu.





źródło: Wikipedia